Người Khmer Nam bộ tin rằng, hơn hai ngàn năm trước, khi chưa nhập niết bàn, đức Phật Thích Ca mâu Ni đã ban một nghi lễ tên là Kathina mà phật tử ngày nay thường gọi là Dâng y Cà sa cùng với tục Dâng bông

[Ảnh 1] Nhành bông thường được kết từ những chiếc la bồ đề lấp lánh vàng, những hạt tràng cũng lấp lánh vàng, một màu vàng của áo cà sa được phật tử khắc kết một cách khéo léo. Người ta hoan hỷ đến chùa dâng một bộ đại y cà sa mới tinh cùng vô số những nhành bông mà phật tử tin rằng mình đã kết vào đó tất cả lòng thành…

[Ảnh 2] Theo quy định của phật giáo Nam tông, các chùa chỉ được tổ chức lễ Dâng y mỗi năm một lần, bắt đầu từ ngày 15 tháng Chín âm lịch còn gọi là ngày xuất hạ và kết thúc vào ngày 15 tháng Mười âm lịch. Trong vòng 29 ngày ấy, mỗi chùa chỉ được ấn định một ngày làm lễ và thông báo cho phật tử biết để dự hành

[Ảnh 3] Đại lễ Dâng y Kathina diễn ra chỉ đôi ba ngày nhưng niềm vui của người Khmer thì dâng lên trọn tháng, thời gian đó phật tử thường gọi là mùa Dâng bông. Ngày Dâng y Cà sa, mỗi phật tử như một hoạt náo viên cùng cộng hưởng niềm vui trong phum sóc. Đường làng, sân nhà, chiếc cầu hay con sông nhỏ đều có thể là một sân khấu lớn để người dân diễu hành

[Ảnh 4] Suốt cả mùa Dâng bông, phum sóc rộn ràng cả ngày lẫn đêm. Học trò ngày đi học tối gom lại tập múa hát, chúng hóa thân vào những hình tượng, những con vật vừa gần gũi vừa gắn gém những Phật thoại

[Ảnh 5] Gia đình nào được nhà chùa cho phép thay mặt phật tử đứng ra tổ chức lễ Dâng bông là họ xem như là một phúc lớn đến với mình, cả họ hàng cùng chung tay lo đại lễ

[Ảnh 6] Bông vừa là vật cúng, vừa là hình tượng đẹp cung kính của người Khmer, bông có thể kết bằng giấy bóng vàng như màu vàng của lúa chín ngoài đồng, bông có thể được kết từ hoa tươi trồng quanh nhà và kết bông là kết sự đầm ấm trong mỗi gia đình. Ngoài việc dâng các lễ phẩm thiết yếu tới Tam bảo, các phật tử và các thí chủ còn đóng góp tịnh tài còn gọi là Dâng bông bạc, cúng một cây bông có kèm theo tiền mà người ta gọi là cây như ý. Sau khi cúng xong, số tiền treo trên cây sẽ trở thành tịnh tài để dâng lên chùa với mục đính là để trùng tu sửa chữa chùa chiền và cung cấp lượng thực, thực phẩm đến đại đức chư tăng đề các ngài yên tâm tu học phụng sự Phật pháp

[Ảnh 7] Ngày được chọn là lễ Dâng bông cả phum sóc đều biết, ai nấy đều ăn mặc đẹp, các bà cụ Khmer thường cắt tóc ngắn, mặt áo trắng, khăn trắng vắt vai, còn những thiếu nữ thì vận những chiếc váy cổ truyền

[Ảnh 8] Phật tử thường chọn cách nhập đoàn để đến chùa. Nghe tiếng trống sa dăm dập dồn là cả nhà đứng sẵn trước sân chờ để cùng hòa với đám đông, đoàn người đi đến đâu là có thêm những người cầm bông nhập hội, đường làng bỗng chật cứng những nhành bông

[Ảnh 9] Mỗi một lá bồ đề lấp lánh vàng hay mỗi nột cánh hoa đều như một giọt nước hòa thành dòng chảy nhẹ nhàng nhưng sâu đậm, những dòng sông hoa cùng gom về sân chùa như thể ra biển lớn. Dẫu phum sóc ở vùng sâu đời sống còn nghèo hay ở nơi phố phường đô thị đời sống sung túc hơn nhưng niềm vui thì cũng như nhau

[Ảnh 10] Sân chùa là nơi quần tụ hết thải mọi con đường, vui nhộn trong sự lộng lẫy nhưng cũng hết sức trang nghiêm. Bông hoa theo dòng người, người cười tươi theo tiếng nhạc, những dòng sông đầy hoa ấy chảy quanh sân chùa ba vòng trước khi vào chánh điện. Hoa trong lễ dâng bông của người Khmer Nam bộ đã được trân trọng đúng mức như cái đẹp và ý nghĩa vốn có của nó. Khó có lễ hội nào mà hoa chen lòng người, người chen với những nhành hoa như lễ Dâng bông

[Ảnh 11] Bông không phải để tặng nữa mà để dâng. Bông có mặt khắp nơi: trên chánh điện, cổng chùa, trên cổ, trên vòng tay người… tất cả như được kết lại cùng lòng người hướng về cõi Phật

[Ảnh 12] Những nhánh bông sẽ lấp lánh suốt cuộc đời người Khmer Nam bộ từ tuổi nhỏ cho đến khi trở thành người già. Theo bà, theo mẹ đi Dâng bông trở thành kỷ niệm khó quên và để nhớ rằng tuổi đời như thể được kết tinh từ những mùa Dâng bông

[Ảnh 13] Dâng bông góp tiền xây chùa làm tôn nghiêm nơi công cộng là một lối sống văn minh. Đại lễ Dâng y Cà sa Kathina cùng với tục Dâng bông đã tạo nên một gắn kết cộng đồng dân tộc bền vững luôn hồi hướng quả phúc cho nhau. Quả phúc đến chùa rồi hồi hướng về phum sóc, về những ai đang còn nghèo khó, bệnh hoạn… Chiếc y Katina là dâng cúng cho những ai có công năng tu tập trong mùa kiết hạ an cư, chiếc y cà sa như những mảnh ruộng của thế gian còn gọi là phước điền y với biểu tượng diệu hướng rằng chúng sinh nào giao trồng hạt giống bồ đề lên trên mảnh ruộng đó ắc sẽ thu hoạch được phúc báo vô biên

[Ảnh 14] Mỗi mùa Dâng bông qua đi lòng thành ở lại, lòng thành ướm vào dáng chùa thêm quy nghi rực rỡ, lòng thành ngấm vào mỗi con người để san sẻ, giúp đỡ cho nhau trong mỗi bước trưởng thành. Kathina không chỉ tưng bừng và ngấm sâu trong lòng người Khmer Nam bộ mà đại lễ này còn hồi hướng quả phúc vào tinh thần chung cho một đất nước Việt Nam đa sắc tộc./.